Xem Phim Mới: Văn hóa văn nghệ,Huyền thoại về những Pơtao đừng ngai rồng (5),Huyền thoại về những Pơtao giò ngai rồng (5) - Báo đánh an TP Đà Nẵng: CADN Online- Kết tiếp chuyện niềm tin

Huyền thoại về những Pơtao chứ ngai (5)Cập nhật: mức hai, 29/9/2014 - 10h31'

Huyền thoại về những Pơtao không trung ngai rồng (4)
Huyền thoại về những Pơtao chớ ngai rồng (3)
Huyền thoại về những Pơtao chớ ngai rồng (2)
Huyền thoại dận những Pơtao không trung ngai

* Bài cuối: Khép lại một huyền thoại

(Cadn.Com.Vn) - nhát mặt trời có chửa rọi ánh sáng đầu tiên trên ngọn núi Chư tui Yang, người dân làng Plei Ơi chuẩn bị biếu ngày lễ trọng đại của buôn làng. Bởi lần này chiếc gươm thần của Vua Lửa được chuyển về “chỗ ở” mới khang trang hơn, được bảo trải quản tốt hơn và cũng là buổi lễ cuối cùng khép lại một huyền thoại về các Pơtao.

Buổi cúng cuối cùng

4 giờ sáng, làng Plei Ơi (xã Ayun Hạ, H. Phú Thiện) vẫn còn mộng ngủ dù họ biết rằng ngày nay tại nhà bà Kpăh H’Nhik – vợ của Pơtao Apui Siu Luynh (vị Vua Lửa đời thứ 14) sẽ diễn ra nghi lễ trọng đại. Nơi đây, thanh gươm thần còn lại cuối cùng trong 3 que gươm của Vua Lửa, Vua Gió và Vua Nước truyền tụng bấy lâu nay. Thế mà lại, để diện kiến thanh gươm thần này thì số người cũng chỉ đếm trên đầu ngón tay khiến chúng mình càng háo hức. Dù đây là sự kiện đưa tiễn ý ngờ̃a trọng đại với dân làng nhưng mà tịnh chứ một bóng người, chỉ có một số người già trong làng lục đục phăng tìm Rơ Lan Hieo – người phụ tá cuối cùng của Vua Lửa đời thứ 14. Ông là người duy nhất còn lại biết các bài cúng, biết xin Yang chuyển que gươm về quácḥa điểm mới mà được Nhà nước xây dựng trong suốt khuôn hòn cụm di tích Plei Ơi trực tính dưới chân núi Chư trui Yang.

Rơ Lan Hieo đằng các lễ vật khấn bài cúng gươm lần cuối cùng – khép lại miền huyền thoại Pơtao Apui.

Hỏi vào mới biết, trẻ con, phụ nữ tuyệt đừng dám đến gần mthir ia (lều để gươm của vua). Bởi lẽ trong suốt đời sống tâm linh của họ, gươm thần là vật linh thiêng, chỉ có người già, người có uy tín mới được tiếp cận diện kiến gươm thần. Trẻ em, phụ nữ lại gần về sẽ bị đau dầúm. Chiếc trống, chiếc chiêng, ghè rượu là bảo vật truyền sang nhiều đời Vua Lửa bấy bấy lâu nằm vung phí lạnh trong căn nhà của Rơ Lan Hieo giờ được phủi lớp bụi dày đưa tiễn xuống chuẩn bị biếu buổi lễ. Nhìn chiếc trống, chiếc chiêng từng vang vọng trong các buổi cúng, Rơ Lan Hieo mắt đăm đăm nhìn xa xăm: “Đây là buổi cúng gươm cuối cùng mà Hieo thực hiện. Từ đây trở béng, Hieo giò cúng nữa đâu! Mình chả phải là Pơtao Apui, mình chỉ cúng một lần này thôi!”.

Thanh gươm thần (chỉ còn đai đồng) cùng các “que gươm cận vệ” khác.

Đằng căn chòi đã cũ chốn để que gươm thần của Vua Lửa, Rơ Lan Hieo tiến hành dọn dẹp chuẩn bị các thâủ tục biếu bài cúng. Vóc dáng nhỏ bé, Rơ Lan Hieo vác lượng mác dùng để đổ trâu trong suốt các buổi cúng bắt đầu tiến hành nghi ngờ lễ. Nhưng mà cây mác hàng chục năm đừng dùng tới đã cùn, mồ hôi ướt đẫm trên trán Hieo mà con trâu vẫn chưa chảy máu. May có một số người Tày cùng ngụ cư ở làng Plei Ơi giò ngại kiêng kị cử đã xúm vào cùng phụ Rơ Lan Hieo xẻ thịt con trâu biếu kịp giờ cúng.

Ghè rượu được bệ vào, con lợn, con gà cũng đã được xẻ thịt. Cẩn trọng, Rơ Lan Hieo hút rượu từ ghè vào đong vào chiếc đậýn đồng cổ được truyền qua bao đời Vua Lửa. Sau đó, ông lấy từ trong túi xách vào một củ giống củ riềng xắt từng miếng nhỏ hòa chung vào lấṕn rượu rồi Rơn Lan Hieo nhanh tặnǵng cất vào túi. Người phụ tá cho buổi cúng là Oi Phơ kính cẩn dùng lá chuối nhúng vào chén đồng rắc lên tay Rơ Lan Hieo và Rơ Lan Hieo cũng làm ngược lại như vậy biếu Oi Phơ. Tò mò, chúng trui hỏi thì Oi Phơ biếu biết: đó là củ Jrao hchich mà tiếng Jrai ngờ̃a là “rửa sạch tội đống̃i”, trước mỗi lần cúng gươm thần đều phải rửa sạch những dẫu uế trên người tham dự buổi cúng. Đồng thời, Rơ Lan Hieo vừa khấn vừa “rửa sạch” biếu cái trống, cái chiêng của Vua Lửa và xung nói quanh căn biếùi để gươm thần.

Rơ Lan Hieo – tiễn đưa gươm về “chốn ở” mới.

Diện kiến gươm thần

Vừa tưới rượu cùng củ Jrao hchich loanh quanh lều, Rơ Lan Hieo bắt đầu lầm rầm khấn bằng tiếng Jrai và một lúc sau ông leo lên căn tặng̀i lấy xuống một bọc vải trắng đựng que gươm, một cái gùi đã bắt đầu mục nát. Từ trên lều cao, Rơ Lan Hieo chật vật với chiếc gùi nặng đựng nhiều vật của Vua Lửa, nhưng tuyệt nhiên Oi Phơ – người phụ tá buổi cúng không dám đến gần. “Chỉ có Rơ Lan Hieo mới được chạm vào thanh gươm, chạm vào các vật của Pơtao Apui thôi”, Oi Phơ giải thích.

Trải tấm chiếu giữa đất, Rơ Lan Hieo bắt đầu lấy những đồ vật vốn là vật bất ly thân của các đời Vua lửa: một chiếc nhẫn đá, một rìu đá cổ, một khẩu súng hỏa mối nhỏ (đừng có đạn), một chiếc vẩù lô bằng đá, một chiếc bao phủ́n đá, một chiếc đậýn đồng... Và những mẩu đá thạch anh nhỏ khác. Lần giở tấm vải trắng cuộn tròn đã ngả màu và mục, Rơ Lan Hieo cẩn trọng dùng hai tay nâng lần lượt 4 que gươm ra, tất cả đã đều hen gỉ và đừng có vỏ gươm. Cầm que gươm chỉ có đai gươm bằng đồng còn vốn liếng những món văn của lửa và nước quyện rau mà lại lưỡi gươm cũng đã gỉ sét, Rơ Lan Hieo giới thiệu đây chính là gươm thần và 3 que gươm cơ là “pô vai long rneng gieo”: 3 gươm cận vệ. Chúng mình trải quá sững sờ bởi que gươm thần hô mưa, gọi gió truyền qua hàng trăm năm với 14 đời Vua Lửa cũng phải cam chịu số phận của thời gian.

Khu quần thể di tích Vua Lửa làng Plei Ơi dưới chân núi Chư Tao Yang.

Cẩn trọng từng tí một, ông Hieo lại dùng hai tay đặt từng que gươm cũng như các đồ vật khác của Vua Lửa một lên tấm vải trắng mới. Chiếc đậýn đồng lại được Rơ Lan Hieo hút đầy rượu cần và gọt củ Jrao hchich vào mà lần này, Rơ Lan Hieo lấy mỗi miếng thịt nhỏ được cắt từ bộ phận: ì, tim, thịt nách của 3 con vật cúng tế: trâu, heo, gà bỏ vào tủ́n đồng. Đủ các thâủ tục trên, Rơlan Hieo lần lượt tưới rượu lên thanh gươm mà như lời ông giải thích là cho gươm thần “ăn” và rửa sạch gươm thần. Đồng thời, Oi Phơ cũng me vốn quả lòng trâu, phần đùi thịt trâu đặt trước chỗ ngồi cúng của Rơ Lan Hieo. Nến được thắp lên, Rơ Lan Hieo ngồi xếp bằng, hai tay chắp lại như vái, miệng bắt đầu khấn: “Ơi Yàng, ơi Pơtao Apui, ơi thần hàng ngàn, hàng vạn. Hôm nay chúng tớ dâng lễ một con trâu, một con heo, gà, ghè rượu cầu xin, tường báo đến các thần thiêng biết. Chúng tao xin phép các Pơtao Apui biếu dân làng Plei Ơi chuyển gươm thần về nơi ở mới, chốn chân núi Chư tôi Yang. Chúng mình cầu xin các vị thần, các Pơtao cho người làng sức khỏe, hòa thuận, mưa thuận gió hòa”.

Dứt lời khấn, Rơ Lan Hieo lặng lẽ cuốn tấm vải trắng bọc tất cả gươm thần cũng như các “gươm cận vệ khác”, những đồ vật của các Pơtao Apui sang các đời truyền lại được ông Hieo đặt vào chiếc gùi mới. Vai tiễn gùi, hai tay nâng niu những báu vật cuối cùng còn lại của các đời Vua Lửa, Rơ Lan Hieo về bộ từ căn chòi, vượt qua ruộng rẫy bước về núi Chư tớ Yang – nơi đó huyện Phú Thiện đã xây dựng căn nhà để gươm trong suốt quần thể di tích Vua Lửa Plei Ơi. Mắt nhìn thẳng, bàn chân bước từng bước từ tốn, Rơ Lan Hieo tổ trải qua cánh đồng đeo gươm thần về “chỗ ở” mới. Trời đương nắng bỗng chốc gió nổi lên, mây kéo tủ khuất ánh mặt trời như ở cõi khác các Pơtao Apui còn dõi theo buổi lễ cuối cùng này.

Minh Tân

			97 dò tính tình

Tự khóa liên hệ:

Huyền thoại
Pơtao
chớ ngai vàng

Gửi bình phẩm luận của bạn

(*)Họ và gã :
()()Địa chỉ Email :
số mệnh điện thoại :
Địa chỉ :
Nội dung bình luận :(*)
(*)Mã xác nhận :

Danh thiếp tin tưởng.# Cũ hơn

»Mưa Huế
»Bảo tồn và phát huy giá trị nghệ thuật Bài biếùi dân gian miền Trung
»Huyền thoại về những Pơtao giò ngai rồng (4)
»Điểm dừng chân chỗ Phố cổ
»Ngày 3-9 hằng năm là Ngày Âm nhạc Việt trai
»Dự án Làm phim 48 giờ thâu hút 100 nhóm làm phim trẻ
»Huyền thoại về những Pơtao chẳng ngai rồng (3)
»Bao giờ có phim truyện về miền Trung?
»Cậu nhỏ trớn Nẵng dải trải qua 3000 thí đâm ra giật ngôi vì quán quân Giọng hát Việt Nhí Co.Opmart 2014
»đỡ cao chất lượng, hiệu quả trong suốt sáng tạo văn học nghệ thuật

Xem Phim Mới

Chủ Nhật, 28 tháng 9, 2014

Văn hóa văn nghệ,Huyền thoại về những Pơtao đừng ngai rồng (5),Huyền thoại về những Pơtao giò ngai rồng (5) - Báo đánh an TP Đà Nẵng: CADN Online- Kết tiếp chuyện niềm tin

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét